Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

Δημοσιογραφία και Τρομολαγνεία, ένα χιλιοπαιγμένο μα πάντα επίκαιρο έργο

 Ενώ η καθημερινή τηλεοπτική, και όχι μόνο, αθλιότητα στη 'δημοσιογραφική' κάλυψη των τελευταίων εξελίξεων στην υπόθεση της τρομολαγνείας συνεχίζεται μ' επικεφαλής τον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ και γνωστό τηλερουφιάνο, Πάνο Σόμπολο, εμείς σας παρουσιάζουμε δύο κείμενα διαφορετικά, από ανθρώπους του δημοσιογραφικού χώρου που εξακολουθούν να σέβονται το επάγγελμά τους:





 
  
1ο κείμενο
Η κατάσταση που έχουν κληθεί να διαχειριστούν τα ΜΜΕ τις τελευταίες μέρες δεν είναι πρωτόγνωρη: είναι γνωστός ο πολύ συγκεκριμένος ρόλος τους ως μηχανισμού παγίωσης της κοινωνικής συναίνεσης και εμπέδωσης της κυρίαρχης ιδεολογίας. Ο ρόλος τους αυτός βέβαια εκπληρώνεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο και ανάλογα με το τι έχουν στα χέρια τους.
Αυτή τη φορά λοιπόν στα χέρια τους έχουν μόνο τα δελτία τύπου της αστυνομίας. Έτσι όμως δημιουργείται το εξής παράδοξο, που έρχεται να προστεθεί στην ούτως ή άλλως παράδοξη λειτουργία των μέσων: κάθε μέρα γύρω στις 8 δεν "γινόμαστε μάρτυρες συγκλονιστικών περιστατικών" όπως το 2002 (έκρηξη βόμβας στα χέρια ανθρώπου, ανακάλυψη βαρύ οπλισμού), αλλά ξετυλίγεται μπροστά μας, ή ίσως και δίπλα μας, η αφήγηση της πολιτικής διαδρομής και των φιλικών σχέσεων κάποιων ανθρώπων. Στην προκειμένη περίπτωση, το κλίμα που δημιουργείται και μόνο αυτό είναι που θεμελιώνει την ενοχή των κατηγορούμενων. Την καταδίκη του "φαινομένου της τρομοκρατίας" από την κοινωνία, που τόσο καιρό ζητά επίμονα σύσσωμη η πολιτική ελίτ, ήρθαν τώρα να σφραγίσουν η αστυνομία και τα ΜΜΕ επιλέγοντας τα πρόσωπα που παρελαύνουν από τις οθόνες μας σαν άλλοι αποδιοπομπαίοι τράγοι, επιλέγοντας αυτούς που ακόμα κι αν δεν υπήρχαν θα έπρεπε να ανακαλυφθούν, τους υπεύθυνους για όλα τα δεινά. Εκφέρουν την ετυμηγορία τους αυτή αδιαφορώντας για κάθε εξόφθαλμο ψέμα, για κάθε παραβίαση της όποιας αρχής του κράτους δικαίου, που απαιτεί τους ενόχους να τους κρίνουν μεν τα αστικά δικαστήρια, σίγουρα όμως όχι τα αστικά ΜΜΕ, και πάντως το κράτος να δεσμεύεται από τους νόμους που το ίδιο έχει θεσπίσει και να τους εφαρμόζει. Στον βωμό της «αντιτρομοκρατίας», ακόμα και το μυγιάγγιχτο ΕΣΡ σηκώνει τα χέρια ψηλά: όλα επιτρέπονται αν είναι να παταχθεί το μίασμα.
Τα παραπάνω έχουν ως διακριτό αποτέλεσμα την κατάφωρη σύγχυση διαφόρων δημοσιογράφων. Αστυνομικοί συντάκτες, σχολιαστές και τηλεπαρουσιαστές έχουν ήδη αρχίσει να υιοθετούν δύο γλώσσες και να αλληλοκαταγγέλλονται αφού, η μία μετά την άλλη, οι "ειδήσεις" που μεταδίδουν διαψεύδονται από άλλα μέσα: το κυνήγι της είδησης, σε ένα δεύτερο επίπεδο, δεν αφορά πια την πληροφορία αλλά τη διάψευση τής. Συχνά αυτοδιαψεύδονται οι ίδιοι άνθρωποι, αναλαμβάνοντας διαδοχικά τους ρόλους του «λαγωνικού» της ασφάλειας και του «ανεξάρτητου», φιλελεύθερου ρεπόρτερ: «τρωκτικά», «ζούγκλες» και άλλα δαιμόνια μετατρέπονται αστραπιαία από «παπαγαλάκια» των μπάτσων (προνομιακούς αποδέκτες των «πληροφοριών» που χορηγεί σε δόσεις το astynomia.gr και το twitter της ΕΛΑΣ) σε αποφασισμένους επικριτές της τρομολαγνείας – και τανάπαλιν. Αμίμητο και αξέχαστο πάντως για όσους το παρακολούθησαν υπήρξε το απείρου κάλλους περιστατικό με τον Πάνο – το άλας της δημοσιογραφίας – Σόμπολο, όπου μετά από τηλεοπτικό "ρεπορτάζ" για το σχετικό θέμα εκτυλίχθηκε ο παρακάτω διάλογος : – Κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ επικοινώνησε μαζί μου ο …τάδε αξιωματικός της αστυνομίας και μου είπε ότι ξεχάσατε να πείτε κάτι πολύ σημαντικό… - Ποιο είναι αυτό, Πάνο; – Δεν ξέρω, δεν μου είπε. – Μάλιστα, ας ελπίσουμε να ξαναεπικοινωνήσει μαζί μας και να μας το πει. Μπορεί να έχουμε σημαντικές εξελίξεις στην πορεία του δελτίου, Κυρίες και Κύριοι…
Πέρα από τις όποιες κωμικές πινελιές βέβαια, το τοπίο παραμένει ζοφερό. Οι αγωνιζόμενοι έχουν να αντιμετωπίσουν μια νέα πραγματικότητα, στην οποία οι διαπροσωπικές σχέσεις πλέον διώκονται ποινικά. Η τακτική αυτή, που άρχισε να εφαρμόζεται από τον Σεπτέμβριο και το σπίτι του Χαλανδρίου, τώρα καθιερώνεται. Σήμερα τα ΜΜΕ ονομάζουν «γιάφκες» σπίτια που μέσα τους δεν βρίσκονται όπλα, αλλά αφίσες, βιβλία και άλλα έντυπα, ενώ οι αρχές καταρτίζουν λίστες υπόπτων με βάση καταλόγους επαφών από κινητά τηλέφωνα. Όταν οι κάμερες μπουκάρουν σε σπίτια και δείχνουν γνώριμα σε όλους, καθημερινά αντικείμενα ως πειστήρια ενοχής, όταν συγχρόνως δάσκαλοι κολύμβησης προφυλακίζονται για παραδειγματισμό επειδή συμμετείχαν σε πορεία γενικής απεργίας και είχαν … μακριά μαλλιά, όταν εδώ και τόσους μήνες εικοσάχρονα παιδιά κρατούνται σε ομηρία ως «ύποπτοι», το μήνυμα είναι σαφές: «Θα μπορούσες να ήσουν εσύ ή τα παιδιά σου στη θέση όλων αυτών, αγαπητέ τηλεθεατή. Κάτσε φρόνιμα για να μην έρθει μετά και η δική σου σειρά»…
Όσοι θίγονται από την ολοένα σκληρότερη οικονομική, εργασιακή και κοινωνική πραγματικότητα θα έχουν στο εξής να αντιμετωπίσουν έναν κατασταλτικό μηχανισμό εξαιρετικά εφευρετικό, που για να κάνει τη δουλειά του δεν θα σταματήσει πουθενά. Ουσιαστικά λαμβάνει χώρα σήμερα μια πρωτοφανής προσπάθεια να συρρικνωθεί προληπτικά ένα κοινωνικό υποκείμενο το οποίο, δεδομένης της κατάστασης, «απειλεί» να αυξηθεί και να πληθύνει τους επόμενους μήνες, τα επόμενα χρόνια. Η συνολική επίθεση του συστήματος προβάλλεται ως διμέτωπη: αφενός ενάντια στον «εξωτερικό εχθρό», των δανειστών, τοκογλύφων, κερδοσκόπων, Γερμανών, κλπ., αφετέρου ενάντια στον «εσωτερικό εχθρό» των αγωνιζόμενων, δυνητικά αγωνιζόμενων ή απλώς θιγόμενων ανθρώπων – όλων μας. Το ΠΑΣΟΚ κάνει πόλεμο, μιμείται τα «εθνικά στοιχήματα» του 2002 και του 2004, και παίζει τη φαρσοκωμωδία του στα κανάλια: ο δανεισμός που θα υποθηκεύσει το μέλλον της χώρας για τα επόμενα 80 χρόνια περνά σιγά-σιγά σε δεύτερο πλάνο και οι άχαρες οικονομικές συζητήσεις εμπλουτίζονται με πολύ πιο πικάντικα κουτσομπολιά για τους «κακούς». Έτσι το πράγμα μοιάζει να δουλεύει καλύτερα. Αν μάλιστα προστεθεί στο όλο σενάριο και μια δόση από «αγανακτισμένους πολίτες» που αναλαμβάνουν να σώσουν το εμπόριο της χώρας από τους «αληθινούς» υπαίτιους της κρίσης (τους …μετανάστες!), το θέατρο σκιών ολοκληρώνεται: ο στρατηγός Γ.Α.Π. δίνει τον αγώνα τον καλό στο εξωτερικό, ο λοχαγός Μιχάλης διώκει τους αντιφρονούντες και τα στρατιωτάκια του έθνους φροντίζουν να ξαποστείλουν τους «ξένους».
Ας υπενθυμίσουμε το αυτονόητο: δεν είμαστε ανυπεράσπιστοι απέναντι στα σχέδιά τους. Το «πρόγραμμα σταθερότητας» και τα «αναγκαία μέτρα» τους ξεμπροστιάζονται σταθερά ως άγρια καπιταλιστικά τεχνάσματα και αμφισβητούνται έμπρακτα – στους δρόμους και στους χώρους δουλειάς. Οι «αγανακτισμένοι πολίτες» τους αποκαλύπτονται ένας προς ένας ως δηλωμένοι φασίστες και οι εκστρατείες τους παραδίδονται στην αντιμετώπιση που τους αξίζει: πίσσα και πούπουλα. Οι «τρομοκράτες» τους αποκαθίστανται ως αυτό που είναι – αγωνιστές – και τα «πειστήρια ενοχής» ξεσκεπάζονται από τα δίκτυα της αντιπληροφόρησης ως χαλκευμένα. Τέλος, πέρα από τον αχανή μηχανισμό των ΜΜΕ, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ότι οι άνθρωποι που κάνουν αυτή τη δουλειά, τα παπαγαλάκια της αστυνομίας και τιμητές των πάντων, βρίσκονται δίπλα μας: για εμάς, είναι ζήτημα αξιοπρέπειας να απομονωθούν ώστε να γευτούν και αυτοί για αλλαγή τις συνέπειες των λόγων και των έργων τους.
Συνέλευση έμμισθων, άμισθων, «μπλοκάκηδων», «μαύρων», ανέργων και φοιτητών στα ΜΜΕ


Από το blog της κατάληψης της ΕΣΗΕΑ


2ο κείμενο
Με διαρκως αυξανομενη οργή παρακολουθούμε την κάλυψη της υπόθεσης των συλληφθέντων ως μέλη της οργάνωσης «Επαναστατικός Αγώνας». Η βιομηχανία του φόβου ενεργοποιήθηκε για μια ακόμα φορά. Δημοσιογράφοι παριστάνουν τους ντετέκτιβ, ρεπόρτερ λειτουργούν ως εκπρόσωποι Τύπου της Αστυνομίας ή ως παπαγαλάκια «διαρροών», παρουσιαστές των δελτιων ειδησεων μεταμορφώνονται σε δικαστές.
Για τα τηλεοπτικά κανάλια και ορισμένες εφημερίδες, οι κατηγορούμενοι είναι ήδη ένοχοι, τα δικαστήρια έχουν στην πράξη ακυρωθεί από τον τηλεοπτικό άμβωνα. Η απόπειρα εξευτελισμού των συλληφθέντων ξεφτιλίζει μαζί και κάθε έννοια δεοντολογίας και νομιμότητας. Στην πραγματικότητα, την ίδια τη δημοσιογραφία.
Συνάδελφοί μας, μέλη των Ενώσεών μας, παραβιάζουν συστηματικά το Σύνταγμα, τους νόμους, τον κώδικα δεοντολογίας υπό την ανοχή (και τη συμμετοχή σε κάποιες περιπτώσεις) της ΕΣΗΕΑ. Θυμίζουμε πως όλοι οι δημοσιογράφοι δεσμεύονται από τον Κώδικα Δεοντολογίας, η παραβίαση του οποίου μπορεί να επιφέρει μέχρι και την οριστική διαγραφή τους.
Tις τελευταίες μέρες βλέπουμε ότι:
* καταστρατηγείται ο σεβασμός στην προσωπικότητα των πολιτών και κανιβαλίζεται η ιδιωτική τους ζωή
* καταργείται το τεκμήριο αθωότητας
* δεν υπάρχει έλεγχος και τεκμηρίωση της πληροφορίας, αντιθέτως μεταδίδονται ρεπορτάζ διοχετευμένα από την πλευρά της αστυνομίας
* τα τηλεοπτικά συνεργεία μπαίνουν στις οικίες των συλληφθέντων και τα προσωπικά αντικείμενά τους επιδεικνύονται ως «πειστήρια»
* διαπομπεύονται συγγενείς και φίλοι των κατηγορουμένων, ποινικοποιούνται οι προσωπικές σχέσεις
* μεταδίδονται ψευδείς ειδήσεις (π.χ. υποτιθέμενος τηλεφωνικός διάλογος μεταξύ 2 κατηγορουμένων, όπου γελούν με το διαμελισμό του μικρού αγφανού) για τη δημιουργία κλίματος και δεν μεταδίδεται ποτέ η διάψευσή τους.
Διαχωρίζουμε πλήρως τη θέση μας από τους τηλεκανίβαλους των 8 και τα παπαγαλάκια της αστυνομίας στις εφημερίδες.
Καλούμε το Προεδρείο και το Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, τα Προεδρεία και τα Πειθαρχικά Συμβούλια όλων των Δημοσιογραφικών Ενώσεων και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την περιφρούρηση του κώδικα δεοντολογίας και του ίδιου του επαγγέλματός μας και να τοποθετηθούν άμεσα.
ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΣΤΟ teletromos@gmail.com
ΘΕΡΜΗ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ  ΚΥΡΙΑΚΗ 18 / 4
Ελένη Γκρούη, δημοσιογράφος Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Αλέξανδρος Παναγιωτάκης, δημοσιογράφος Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Ντίνα Δασκαλοπούλου, δημοσιογράφος Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία
Δημήτρης Αναστασόπουλος, δημοσιογράφος Ελευθεροτυπία
Μπάμπης Πολυχρονιάδης, δημοσιογράφος Ελευθεροτυπία

Από το blog της Συσπείρωσης Δημοσιογράφων
Οι σύνδεσμοι στα κείμενα είναι δική μας παρέμβαση  
Η φώτο από Βαθύ Κόκκινο 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου