Η σοκολάτα είναι η πιο βελούδινη απόλαυση, αλλά την ώρα που πασαλείβει εκατομμύρια προσωπάκια, την ίδια ώρα καταδικάζει σε απελπισία τα «παιδιά του κακάο» στην Ακτή Ελεφαντοστού που εργάζονται για την παραγωγή της. Εκεί κρύβεται η πιο δυστυχισμένη πλευρά της πιο χαρούμενης βιομηχανίας του κόσμου! Εδώ και μερικούς μήνες σε 17 χώρες του κόσμου προβάλλεται το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ δύο δανών δημοσιογράφων, των Μ. Mistrati και R. Romano, «Η σκοτεινή πλευρά της σοκολάτας», στο οποίο αποκαλύπτονται τα εργατικά χέρια όπου βασίζονται οι καλλιεργητές κακάο στην Ακτή Ελεφαντοστού (ο μεγαλύτερος παραγωγός κακάο διεθνώς). Εκεί όπου πρόσφατα ο διεθνώς αμφισβητούμενος πρόεδρος Λόραν Γκμπάγκμπο εθνικοποίησε τις τοπικές αγορές και τις εξαγωγές του κακάο με στόχο την προστασία των εσόδων από φόρους και δασμούς. Εσοδα που μοιράζονται εκτός των άλλων και στη συντήρηση των μισθοφόρων!
Απλώς, οι υπόλοιπες προμηθεύονταν την πρώτη ύλη από την Ακτή Ελεφαντοστού όπου βρίσκεται σε εξέλιξη το πλέον απροκάλυπτο δουλεμπόριο παιδιών 7 έως 14 ετών. Γι' αυτά τα παιδιά σοκολάτα σημαίνει αρπαγή από τις οικογένειές τους, σκληρή δουλειά, ξύλο, σεξουαλική κακοποίηση και επικίνδυνες χαντζάρες. Αυτή είναι η πραγματικότητα που χρηματοδοτεί η πανίσχυρη βιομηχανία που γλυκαίνει τις αισθήσεις...
Το State Department εκτιμά πως περισσότεροι από 109.000 ανήλικοι εργάζονται εκεί «υπό τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας».
Οι Mistrati και Romano ξεκινούν την έρευνα από την Ευρώπη με εκπροσώπους των μεγαλύτερων εταιρειών να δηλώνουν άγνοια για τις «φήμες», όπως τις χαρακτήρισαν. Το ταξίδι τους στην Αφρική καλείται να επιβεβαιώσει τις... «φήμες».
«Είχα πολλές δυσκολίες καθώς έπρεπε να δουλέψω με απόλυτη κάλυψη στην Ακτή Ελεφαντοστού, το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο. Οι κυβερνήσεις εκεί δεν επιθυμούν δημοσιογράφους που ερευνούν ζητήματα δουλεμπορίου παιδιών» λέει ο Mistrati και επισημαίνει: «Βεβαίως είχα κατά νου και την περίπτωση ένος άλλου συναδέλφου, του Guy-Andre Kieffer, ο οποίος σε ανάλογη έρευνα το 2004 είχε απαχθεί και δεν επέστρεψε ποτέ».
Πρώτος σταθμός η φτωχή περιφέρεια του Μάλι. Ο 50χρονος οδηγός των Δανών κατάγεται από εκεί και βιώνει την πραγματικότητα των «παιδιών του κακάο» καθημερινά.
Τα παιδιά μεταφέρονται από διάφορα χωριά στους σταθμούς των λεωφορείων που φεύγουν για τα σύνορα. Για άλλα έχει προηγηθεί συμφωνία του δουλέμπορου με τους γονείς (ένα παιδί μπορεί να πουληθεί ακόμη και 230 ευρώ), για άλλα όμως όχι. Απλώς, τα απάγουν...
«Φοβόμουν να δουλέψω χωρίς κρυφή κάμερα. Οι traffickers είναι αδίστακτοι εγκληματίες και κάνουν τα πάντα για το χρήμα. Κατάφερα όμως να ακολουθήσω όλη τη διαδρομή» περιγράφει ο Mistrati.
Σταθμός Sikasso: Ο Idrissa Kante, γενικός γραμματέας του σωματείου οδηγών, περιγράφει πώς οι traffickers μεταφέρουν κάθε φορά 10 με 15 παιδιά. Μόλις το λεωφορείο πλησιάζει στα σύνορα, ανεβαίνουν σε μοτοσικλέτες με τις οποίες μέλη του κυκλώματος ακολουθούν το λεωφορείο. Τα περνάνε από τα σύνορα. Στην άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες φυτειών τα παραλαμβάνουν.
Την ώρα που οι Δανοί βρίσκονται στο Sikasso, ένας άντρας φωνάζει: «Παίρνουν ένα κορίτσι»!
Πλησιάζουν το λεωφορείο, αλλά η «συνοδός» του έχει γίνει καπνός. Η 12χρονη Mariam Marico περιγράφει λίγο μετά: «Μου είπε ότι θα έβγαζα χρήματα». Τα γόνατά της, όμως, είναι ματωμένα. Είναι φανερό ότι το παιδί είχε συρθεί με τη βία.
- Φύγε και μην ξαναγυρίσεις εδώ, να τους πεις ότι εδώ δεν υπάρχουν χρήματα, της φωνάζει ένας άντρας που ανήκει σε εθελοντική οργάνωση και λίγο αργότερα τη μεταφέρει πίσω στο χωριό της.
Βλέποντάς την, ο οδηγός των δημοσιογράφων ξεσπά σε κλάματα γιατί είναι σίγουρος ότι θα την ξαναδεί να επιστρέφει: «Η καρδιά μου έχει τσακίσει, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο»...
Επόμενος σταθμός το χωριό Zegua. Ο αρχηγός των 500 κατοίκων, Diamoutenne Bakary, περιγράφει τις απαγωγές παιδιών.
Ακολουθεί η SAF CACAO, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κακάο με κορυφαίους πελάτες ανά τον κόσμο. Ο γενικός διευθυντής Ali Lakiss δεν ξέρει τίποτα: «Γεννήθηκα στη βιομηχανία του κακάο και δεν έχω συναντήσει ποτέ παιδιά από 10 έως 16 ετών να δουλεύουν στις φυτείες». Σπεύδει να υπενθυμίσει πως: «Είμαστε ο μεγαλύτερος παραγωγός κακάο παγκοσμίως. Φαντάζεστε τι είδους καταστροφή θα συνέβαινε αν οι άνθρωποι έπαυαν να αγοράζουν κακάο;»
Μάλλον ο Lakiss είχε πολλά χρόνια να... επισκεφθεί τις φυτείες. Το 'καναν αντ' αυτού οι Δανοί και φυσικά συνάντησαν αρκετά παιδιά την ώρα της δουλειάς.
Για τον κυβερνητικό Tohe Adam Malick, το θέμα έχει πάρει υπερβολικές διαστάσεις. Αποδίδει τη μεταφορά παιδιών στην Ακτή Ελεφαντοστού σε τουρισμό: «Πώς είναι να πηγαίνεις στο Παρίσι»!
Και η έρευνα συνεχίζεται σε μία ακόμη φυτεία. Αυτή τη φορά ο οδηγός τους υποδύεται τον παραγωγό.
- Θα χρειαστούμε πολλά παιδιά να δουλέψουν για μας, μπορείς να βοηθήσεις; ρωτά τον ιδιοκτήτη της φυτείας.
«Εδώ είναι ο μεγάλος μου αδελφός, πείτε του πόσα θέλετε και θα τα φέρει κατευθείαν σε σας», του απαντά.
- Πόσο κοστίζει;
«Υπολόγισε 230 ευρώ»...
Στη χώρα μας καταναλώνονται κάθε χρόνο 22.000 τόνοι σοκολάτας, με τη μία στις τρεις να είναι εισαγόμενη. Ομως η αγορά είναι κατακλυσμένη από προϊόντα που το ταξίδι τους έχει ξεκινήσει από την Ακτή Ελεφαντοστού. Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες που δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον για το ντοκιμαντέρ. Αναρωτιέται ο Mistrati: «Δεν ενδιαφέρει τους Ελληνες να μάθουν πώς παράγεται η σοκολάτα που τρώνε;». Το άφησα αναπάντητο, όπως κι εκείνος μία από τις ερωτήσεις μου:
- Μετά από τα όσα έζησες, απολαμβάνεις το ίδιο μία σοκολάτα;
«...»
Από Ελευθεροτυπία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου